|
BIJEENKOMST 24 maart 2005 : sessie Selectiecriteria
Licht aan de einder?
Er lijkt een einde te komen aan de zich voortslepende stagnatie in de juridische uitgeefmarkt.
Dit einde gaat echter niet met meer duidelijkheid voor de klant en gebruiker gepaard. Echt transparant is de markt er niet op geworden, door een veelheid van elkaar beconcurrerende producten. De indruk wordt gewekt dat de twee grootste uitgeverijen elkaar meer aan het bestrijden zijn en dat de wens van de klant nog steeds niet centraal staat. Te denken valt aan het aanbod van de diverse, elkaar overlappende jurisprudentietijdschriften. Daarnaast zijn er nog derden die snel lacunes menen te vullen met een nog niet geheel doordacht aanbod. We noemen hier de diverse online attenderingsservices die momenteel de kop op steken.
Laten wij verder vooral het steeds toenemende gratis aanbod niet vergeten, een gegeven dat de commerciële uitgeverij onder steeds hogere druk zet om werkelijk terzake doende producten met een duidelijke meerwaarde te ontwikkelen.
Impasse doorbreken
Tegen deze achtergrond blijkt het er voor de informatieprofessional niet eenvoudiger op geworden te zijn. Aan de ene kant wordt de druk op de budgetten groter en aan de ander kant domineert de angst iets te missen nog steeds het aanschafbeleid. Deze twee zaken zijn onverenigbaar. Kantoren kunnen zich niet veroorloven alles aan te schaffen; er moeten keuzes gemaakt worden.
Overleg-Sessie selectiecriteria
Donderdag 24 maart tijdens een sessie bij Holland van Gijzen werd door Leo Kerklaan, partner van Holland Consulting Group, aan onze beroepsgroep les gegeven in het hanteren van een objectief afwegingsmodel bij die keuzes voor bepaalde producten.
Afwegingsmodel
Een basisonderscheid werd gemaakt in wettenaanbod, jurisprudentie/tijdschriften en actuele attenderingsservices. Aan de hand van enige voorbeelden werd aan, het in diverse werkgroepjes opgesplitste, deelnemerspubliek gevraagd een inventarisatie te maken van elkaar beconcurreerde producten. Zoals te voorzien was, kon een royale oogst van elkaar vervangende producten worden binnengehaald.
Overigens bleek het daarbij uiteindelijk van groot belang te zijn de content van de producten goed te kennen teneinde appelen niet met peren te vergelijken.
Door deze producten naast elkaar te zetten en de verschillen in de diverse ervaringen ermee exact in kaart te brengen, konden er enige selectiecategorieen worden onderscheiden.
Selectiecategorieen
Onderscheid werd gemaakt in 4 typen afwegingen die een rol spelen bij de selectie. Dit zijn
a. emotionele aspecten
b. de inhoudelijke en informatiewaarde
c. het kostenaspect
d. praktische overwegingen
Elk van deze afwegingen wordt hierna toegelicht.
- De emotionele aspecten tav aanschaf, zoals: ik ben er aan gewend, ik ben bang dat ik iets mis, je kan maar beter te veel dan te weinig hebben, mijn vader had het ook al, etc.
- De inhoudelijke en informatiewaarde wordt met name bepaald door het wetenschappelijk gehalte:
- Gezaghebbendheid / annotatoren.
- Wordt bron geciteerd?
- Dubbeling met andere bron (concurrerend product).
- Dubbeling met concurrerend medium (folio – non folio).
- Notenredactie.Actualiteit (frequentie).
- Het kostenaspect; de volgende kosten werden onderscheiden:
- Initiële kosten: aanschaf.
- Initiële besparingen: geen dubbelingen.
- Repeterende kosten: abonnementen; licenties.
- Ownership: kosten van: invoegen, training, opslag, opzoeken en ontsluiting.
- Structurele kosten: ict-netwerk, infrastructuur en portalkosten.
- Praktische overwegingen tav het product; de belangrijkste zijn bijvoorbeeld:
- Is er een helpdesk of knowhow team?
- Zelf zoeken door gebruikers.
- Gewenste kwaliteit van dienstverlening en service.
- Continu informatie online beschikbaar.
- Zoekkwaliteit interface(s).
- Niet zelf op internet zoeken.
- Niet zelf pdf en html bestanden aanlegg
Juiste balans
Aangetoond werd dat het vinden van de juiste balans in alle afwegingen centraal dient te staan, teneinde de keuze voor een bepaald product te motiveren. Beter gesteld: om de keuze voor een bepaald product zo uitgebalanceerd mogelijk te maken aan de hand van correcte afwegingsfactoren ook door de gebruiker zelf, want daar gaat het uiteindelijk om.
Conform de afwegingsbalans werd gevraagd de diverse afwegingsfactoren tav een bepaald product op een rijtje te zetten en vervolgens in een bepaalde categorie in te delen (a t/m d). Gevraagd werd aan de hand van plussen en minnen aan te geven in hoeverre deze wegingsfactoren gewicht in de schaal brachten. Dit gebeurde in de praktijk van de sessie weer door de diverse eerder gevormde werkgroepjes.
Overduidelijk blijkt dat emotie tav aanschaf een zwaar gewicht op de eerste schaal, de beleving genaamd, legt. Op de tweede schaal, het effect, liggen de praktische overwegingen. Daartegenover op de derde schaal, het nut, liggen als gewicht de zogenaamde informatiewaarde en het kostenaspect.
Plussen en minnen
Aan de hand van de diverse elkaar beconcurrerende producten toegekende plussen en minnen, geplaatst binnen de bovengenoemde categorieën ging die balans ook daadwerkelijk een bepaalde richting uit.
Door het centraal uitwerken / op een rijtje plaatsen van alle bevindingen werd voor het publiek heel duidelijk zichtbaar dat de balans echt in een bepaalde richting door ging slaan.
Anders gaan denken
Het was niet direct aan alle leden van onze beroepsgroep duidelijk wat de bedoeling was van deze exercitie. Nog werd een afwachtende houding aangenomen en niet actief tot een keuze overgegaan. Waar 's ochtends nog werd gehoord: "we kunnen eigenlijk niet kiezen" werd gaandeweg de dag duidelijk dat die keuze wel degelijk gemaakt kon worden en wat belangrijker is dat die keuze (mogelijkheid) transparant kan worden gemaakt ten aanzien van onze gebruikers en ons management.
We hopen dat Leo Kerklaan ons nieuw gereedschap heeft geboden in de vorm van dit afwegingsmodel, een model dat uiteraard bij allerlei principiële besluitvorming dienst kan doen. Te denken valt aan de actuele keuze digitaal versus folio of centrale bibliotheek voorziening versus decentrale inrichting met steunbibliotheken.
Mede dankzij de gastvrijheid van Holland van Gijzen kunnen we terugzien op een nuttige cursusdag.
|
